 |
ดูแลระบบทางเดินปัสสาวะได้ดี กระเจี๊ยบแดงนับเป็นหนึ่งในยาสมุนไพรที่มีการใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง ในงานสาธารณสุขมูลฐานจึงจัดกระเจี๊ยบแดงเป็นยาสมุนไพรประจำบ้านที่ใช้ง่ายและมีความปลอดภัยสูง
 |
คนไทยส่วนใหญ่มักนำดอกกระเจี๊ยบแดงมาทำเครื่องดื่มช่วยดับกระหายคลายร้อน และรสชาติที่เปรี้ยว ๆ ของกระเจี๊ยบแดงก็ช่วยให้ชุ่มคอ ผลสดรสเปรี้ยวชาวบ้านจะเอาไปปรุงรสแกงส้ม หรือเอาไปต้มเคี่ยวกวนกับน้ำตาลทำเป็นแยม ถ้ามีเยอะก็มักจะตากแห้งเก็บไว้ใช้ประโยชน์อื่น ๆ ส่วนใบกระเจี๊ยบชาวสวนก็เก็บมาจำหน่ายตามตลาดผัก นำไปทำแกงส้มหรือผักลวกจิ้มพริก
หมอพื้นบ้านจะใช้ทำยารักษากลุ่มพวกแก้ไอ ดอกกระเจี๊ยบจะกัดเสมหะและแก้ไอได้ดี และช่วยขับเมือกมันในลำไส้ลงสู่ทวารหนัก และขับออกทางทวารหนัก สำหรับเมล็ดของกระเจี๊ยบมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงธาตุ บำรุงกำลัง แก้ดีพิการ ขับปัสสาวะ
ในปัจจุบันมีการใช้ประโยชน์ทางยาอย่างกว้างขวาง นอกจากใช้ขับปัสสาวะแล้ว ยังมีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิตสูง ลดคอเลสเตอรอล จึงช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดตีบได้ดี ส่วนสำคัญที่นำมาทำเป็นยาคือส่วนของกลีบเลี้ยง แต่โดยส่วนใหญ่เรามักจะใช้ทั้งดอกและกลีบด้วยกัน กลีบเลี้ยง ใช้รักษาความดันโลหิตสูง ขับปัสสาวะ นิยมต้มกับพุทราจีนใช้ป้องกันรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ
ใช่ว่าแต่คนไทยเท่านั้นที่รู้จักการนำมาใช้ประโยชน์ ซึ่งโดยส่วนใหญ่หมอแผนไทยก็จะใช้เพื่อขับปัสสาวะ ขับนิ่ว แก้ไอ ขับเสมหะ ขับน้ำดี เป็นเครื่องดื่มที่สามารถดื่มได้ทุกเพศทุกวัย แต่ในกรณีที่ใช้เป็นยาอาจจะต้องใช้ปริมาณมากเพื่อให้มีฤทธิ์เข้มข้นเป็นยา หรือหมอบางท่านอาจนำไปเข้ากับตัวยาอื่น ๆ
 |
ในต่างประเทศพบว่ามีการใช้ในแนวทางที่สอดคล้องกับของคนไทย เช่น อียิปต์ ใช้กลีบเลี้ยงดอกกระเจี๊ยบต้มกินรักษาความดันโลหิตสูง ใช้ทั้งต้นต้มกินรักษาโรคหัวใจและโรคประสาท และใช้เป็นยาระบายไขมันในลำไส้ ประเทศกัวเตมาลาใช้กลีบเลี้ยงต้มกินเป็นยาขับปัสสาวะ ลดการอักเสบของไต ส่วนชาวอินเดียใช้ใบต้มกินเพราะเชื่อว่าจะทำให้เลือดบริสุทธิ์ หรือใช้ใบตากแห้งต้มกินช่วยแก้ไอ
 |
งานทดลองวิจัยพบว่าสารสกัดของกลีบดอกกระเจี๊ยบ ช่วยทำให้อุจจาระนุ่มขึ้น ช่วยลดอาการบวม ช่วยยับยั้งการสร้างอะฟลาท็อกซินซึ่งจะช่วยปกป้องตับไม่ให้ถูกทำลาย และยังพบว่ามีฤทธิ์คล้ายกับฮอร์โมนสตรี คือฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งจะเหมาะกับสตรีวัยทองที่นำไปใช้เป็นเครื่องดื่มดูแลสุขภาพได้
ส่วนน้ำต้มจากดอกกระเจี๊ยบพบว่าใช้เป็นยาขับปัสสาวะได้ดี เป็นยาลดความดันโลหิตสูงได้ และช่วยลดการอักเสบในระบบทางเดินปัสสาวะของผู้ป่วยที่ผ่าตัดนิ่วในไตได้ดี
 |
นอกจากนี้ยังพบว่า มีการนำมาใช้ในกลุ่มพวกอาหารเสริมสำหรับลดน้ำหนักหรือลดไขมัน โดยทำเป็นผงผสมกับสารสกัดอื่น ๆ ซึ่งมีวางจำหน่ายในร้านอาหารเสริมทั่วไป โดยที่ผู้ใช้หลายรายยืนยันว่าลดสัดส่วนบริเวณที่ไขมันสะสมได้ดี
กระเจี๊ยบแดงเป็นพืชที่ปลูกได้ไม่ยาก ปลูกในกระถางขนาดใหญ่สักหน่อยก็ได้ หรือปลูกเป็นไม้ริมรั้ว ทำเป็นรั้วผักก็ดี ใช้ทำประโยชน์ได้หลายอย่าง ไม่ว่าจะปรุงเป็นเครื่องดื่ม อาหาร หรือยา ดังนั้น ถ้าหันมาปลูกเพื่อเก็บไว้ใช้สอยประโยชน์บ้านละสักหนึ่งถึงสองต้น เพราะทุกวันนี้เราทุกคนเสี่ยงกับภาวะคอเลสเตอรอลสูงอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ง่าย ถ้าหันมาปลูกใช้สอยประโยชน์เพื่อเป็นอาหารหรือเครื่องดื่มป้องกันโรคก็ย่อมดีกับเราทุกคน...
มาชวนกันหันหลังให้คอเลสเตอรอลด้วยกระเจี๊ยบแดงกันเถอะ
